Toerisme
Toerisme is sterk afhankelijk van het weer en het klimaat, hoewel ook andere factoren meespelen bij de aantrekkelijkheid van een bestemming. Voor de toeristische sector in België wordt verwacht dat de klimaatverandering eerder positieve effecten zal hebben. Het toeristisch seizoen zou langer kunnen worden, met een stijging van het aantal mooie en dus toeristisch interessante dagen. In Zuid-Europa kan vooral de zomerperiode onaangenaam heet worden, wat het aantrekkelijker maakt voor toeristen om in meer noordelijke regio’s een zomervakantie te nemen. In Zuid-Europa zal de zomerpiek waarschijnlijk afgetopt worden en zouden de beste perioden voor vakantie naar lente en herfst kunnen verschuiven. Voor Vlaanderen wordt voorspeld dat de groei in aantal overnachtingen als gevolg van de klimaatverandering zal schommelen tussen +2% en +16%. Ter vergelijking, in Zuid Europa is dit, afhankelijk van het scenario -1% tot -4%. Een stijging in het aantal overnachtingen resulteert uiteraard ook in toenemende toeristische uitgaven.
Er zullen echter ook een aantal negatieve gevolgen zijn van de klimaatverandering, zoals meer schade aan infrastructuur of logies door de toenemende intensiteit van de neerslag, hittegolven, … In het bijzonder bij beschadiging van grote toeristische trekpleisters of onvervangbare culturele erfgoedsites zou dat zeer negatieve gevolgen kunnen hebben. Daarnaast zullen toeristische ondernemers mogelijk meer moeten investeren in koelingssystemen en meer water moeten verbruiken, wat een effect kan hebben op de rendabiliteit van de ondernemingen. Het lijkt aangewezen te zorgen voor een voldoende gevarieerd toeristisch en recreatief aanbod. Van alle bestemmingen zal de kust het meest de invloed van de klimaatverandering voelen. Het warmere klimaat zal meer toeristen trekken. Die bijkomende toeristen zullen echter het mobiliteitsprobleem, dat er nu reeds is op piekdagen, verder vergroten. De stijging van de zeespiegel zal er voor zorgen dat het strand verkleint en bijkomende strandopspuitingen nodig maken om de bescherming te verzekeren (zie sector ‘Kust‘).
Het toerisme in de steden zal minder invloed ondervinden van de klimaatswijziging dan aan de kust, zoals het toerisme in andere regio’s. Het gaat hier voornamelijk om vakanties in het teken van activiteiten als fietsen en wandelen. Die activiteiten zijn wel weersgevoelig, maar doordat het voornamelijk om een binnenlandse markt gaat, zullen de concurrentieverhoudingen minder worden beïnvloed door klimaatswijzigingen. Het voor- en najaar zullen de beste periodes blijven voor dit type vakantie. In het zuiden van België is het toeristisch aanbod meer gekoppeld aan het platteland en de bosrijke omgeving, evenals aan de rivieren. In de zomer zou droger weer dus een negatieve impact kunnen hebben op watersportactiviteiten zoals kajakvaren (en in mindere mate duiken) als het waterpeil van de rivieren te laag is. Tijdens zachtere en nattere winters zal de hoeveelheid sneeuw naar verwachting veranderen. Er is nog een grote mate van onzekerheid en het is heel moeilijk te zeggen hoe het allemaal zal evolueren.
De klimaatverandering creëert bepaalde kansen voor de toerismesector. Het is belangrijk in te spelen op de kansen die de ingrepen in de ruimte door andere beleidsdomeinen bieden (stadsvernieuwing, het herinrichten van een zeedijk,…). De overheid moet hieraan meewerken zodat die ruimten zo worden ingericht dat het plaatsen worden waar toeristen graag komen. Om Toerisme Vlaanderen de kans te geven om bij belangrijke projecten hun inbreng te hebben, werden ze betrokken bij de inrichting van de Sigma-gebieden en zetelen ze in de bekkenbeheerraden, om op die manier te kunnen inspelen op geboden kansen. Het beschermen van toeristische infrastructuur (zoals de kust of cultureel erfgoed) kadert dan weer in het bredere kader van de kustverdediging of de civiele veiligheid. Het agentschap Toerisme Vlaanderen en het agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust (MDK) hebben een samenwerkingsovereenkomst gesloten, waarin onder andere de inrichting van kustverdedigingsprojecten wordt behandeld. Ook is er afgesproken dat Toerisme Vlaanderen het kustweerbericht van MDK meeneemt in de promotie van de kust. Aangezien klimaatverandering een impact zal hebben op het Belgische toeristische aanbod, is het belangrijk te anticiperen op infrastructuur en huisvesting en na te denken om de toekomstige opportuniteiten te maximaliseren. Dat was een van de doelstellingen van een studie diewordt gevoerd in Wallonië: “Impact de la modification climatique à 30 ans sur le tourisme en Wallonie” (Impact van de klimaatverandering over dertig jaar op het toerisme in Wallonië). Deze studie werd opgestart in januari 2012 voor een periode van 3 jaar, om antwoorden te vinden op de volgende vragen: “Hoe zal de klimaatverandering de ruimtelijke verdeling en het bezoek aan recreatiegebieden veranderen?”, “Wat is de impact van de klimaatverandering (en het mitigatiebeleid) op de Europese toeristische stromen naar en van Wallonië?”.
Studie ‘Impact van de klimaatverandering op het toerisme in Wallonië op 30 jaar tijd’ (FR)