Energie
De productie, het transport en het verbruik van energie worden beïnvloed door het klimaat en moeten worden aangepast aan de effecten van de klimaatverandering.
De temperatuur is een van de belangrijkste factoren voor de vraag naar energie omdat die invloed heeft op het gebruik van airconditioning in de zomer en verwarming in de winter.
Verwachte verandering in de graaddagen voor verwarming en koeling (EEA)
Voor de energiesector is het een grote uitdaging om tegelijk te werken aan de adaptatie aan de klimaatverandering en aan de mitigatie ervan.
In het algemeen moet adaptatie op korte termijn (op het bestaande energiesysteem) bekeken worden maar ook op lange termijn (op post-transitie energiesysteem).
De kwetsbaarheden op het gebied van energie hebben te maken met :
Door de klimaatopwarming moet de behoefte aan koeling in de zomer groter worden en de behoefte aan verwarming in de winter kleiner.
Daar koeling bijna uitsluitend door elektriciteit gebeurt, zullen die veranderingen in de vraag een rechtstreekse invloed hebben op de vraag naar elektriciteit. Er moet ook worden opgemerkt dat deze individuele airconditioners zelf een reeks overlast veroorzaken: naast het elektriciteitsverbruik hebben ze een esthetische en auditieve impact en dragen ze bij tot de versterking van het hitte-eiland (omdat ze warmte uitstoten), wat bijdraagt tot een toename van hun gebruik.
Wat de productie betreft zullen zowel conventionele als duurzame systemen gevolgen ondervinden van de klimaatverandering. Door hogere temperaturen kan de koeling van de elektriciteitscentrales moeilijker worden en de efficiëntie van de thermische centrales (met fossiele brandstoffen en kernenergie) dalen.
Bij langere periodes van droogte zal er minder koelwater beschikbaar zijn voor de elektriciteitscentrales, wat het risico vergroot dat ze tijdelijk moeten worden gesloten.
De klimaatverandering zal gevolgen hebben voor het aanbod van duurzame energie, dat afhangt van de wind, de zon, de waterstroom en de groei van biomassa.
Wat biomassa betreft, veroorzaakt de opwarming nu al aanzienlijke problemen (bastkevers) die het lokale potentieel kunnen beperken/verminderen.
Een ander potentieel effect betreft het rendement van fotovoltaïsche energie, dat afneemt naarmate de temperatuur stijgt.
Op het niveau van de infrastructuren zal het netwerk gevoelig zijn voor extreme omstandigheden zoals hitte (elektriciteitsnetten, netwerken voor het vervoer van brandstof, windmolens enz.). De toename van overstromingen kan negatieve gevolgen hebben voor de elektriciteitscentrales en technische apparatuur.
Sommige maatregelen werden oorspronkelijk misschien niet speciaal ontworpen met het oog op adaptatie aan de klimaatverandering, maar maken het toch mogelijk om de klimaatbestendigheid te vergroten.
Er zijn speciale maatregelen genomen om de isolatie van gebouwen te bevorderen, maar ook om de energiebevoorrading in België te waarborgen en eventuele tekorten aan te pakken, met name:
- Voor gas: het federale noodplan;
- Voor elektriciteit: in het noodplan wordt een onderscheid gemaakt tussen:
- de bescherming van het elektriciteitssysteem tegen onevenwichtigheden (o.a. ten gevolge plotse verschijnselen zoals zoals degene met betrekking tot uitzonderlijke weersomstandigheden)
- de coördinatie of het beheer van crisissituaties en -gebeurtenissen op nationaal niveau.
Het Nationaal Adaptatie (maatregel 6) voorziet in een beoordeling van de impact van de klimaatverandering op de voorzieningszekerheid, het vervoer en de infrastructuur voor energiedistributie.
- Verslag van het Europees Milieuagentschap: Adaptation challenges and opportunities for the European energy system (2019)
- Documenten van de Europese Commissie: staff working document on Adapting Infrastructure to Climate Change (2013); Framework Strategy for a Resilient Energy Union with a Forward-Looking Climate Change Policy (2015)
- OESO : policy paper 14: climate resilient infrastructure – policy perspectives